Stikstof – relevante uitspraken, rapporten en studies

Hieronder wordt een overzicht gegeven van de meest relevante uitspraken, rapporten en studies met betrekking tot stikstof.

Emissiefactoren

Lijst met geactualiseerde emissiefactoren voor ammoniak, geur en fijn stof – Bijlage Richtlijnenboek Landbouwdieren – versie 2023

Evaluatie van de emissiefactoren voor ammoniak, geur en fijn stof zoals opgenomen in het MER Richtlijnenboek Landbouwdieren 2018 – ILVO – 2018 – bijlage 5 vergelijking Vlaanderen en Nederland

Emissiearme stalsystemen

“Evaluatie van 5 jaar stikstofrechtspraak” – V. Wösten – Tijdschrift voor Agrarisch Recht (NL) 

Ne­gen uit­spra­ken over na­tuur­ver­gun­nin­gen voor vee­hou­de­rij­en in Over­ijs­sel – AEA P-6.4 en V-4.6 – 2023

Schatting van stikstofverliezen uit stallen op basis van de stikstof-fosfaat verhouding in afgevoerde mest – WUR – 2023

Rapport emissie volierehuisvesting leghennen – WUR – 2022

Verbetering van effectiviteit emissiearme stalsystemen in de praktijkhttps://open.overheid.nl/documenten/34c3b3cf-8a33-40fd-b212-0ae61878daaa/file

Uitspraak dd. 8 april 2022 van de Rechtbank Oost-Brabant (ECLI:NL:RBOBR:2022:1323)

StAB-advies bij de uitspraak dd. 8 april 2022 van de Rechtbank Oost-Brabant

Stikstofverlies uit opgeslagen mest – Stikstofverlies berekend uit het verschil in verhouding tussen stikstof en fosfaat bij excretie en bij mestafvoer – Centraal Bureau voor Statistiek – 2019

Meer meten, robuuster rekenen – Eindrapport van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof – Commissie Hordijk – 2020

Stikstofverliezen uit mest in stallen en mestopslagen – Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) – 2020

Emissiearme vloeren overtuigen niet in praktijk – STAF – 2020

Parlementaire vraag Vlaams Parlement dd. 13 februari 2020 – Ammoniakarme stallen – Controle

Luchtwassers

Onderzoek naar verbeterpunten voor combi-luchtwassers in de praktijk – WUR – 2021

Parlementaire vraag Vlaams Parlement dd. 17 september 2020 – Veehouderijen – Controle dieraantallen en luchtwassers

Controles op biologische wassers blijven nodig – VLM – 2019

Meetploeg – Eindrapport – Meetcampagne luchtwassers en biobedden – ILVO – 2018

Evaluatie geurverwijdering door luchtwassystemen bij stallen: Deel 2: Steekproef rendement luchtwassers in de praktijk – WUR – 2018

Evaluatie van de emissiefactoren voor ammoniak, geur en fijn stof zoals opgenomen in het MER Richtlijnenboek Landbouwdieren 2018 – ILVO – 2018

Evaluatie geurverwijdering door luchtwassystemen bij stallen Deel 2: Steekproef rendement luchtwassers in de praktijk – WUR – 2018

Emissies van stikstofverbindingen uit luchtwassers met biologische wasstap – WUR – 2018

Pluimveestallen

Meetcampagne luchtemissies bij AEA-stalysteem P-6.4 voor vleeskuikens – Eindrapport – ILVO – 2021

Melkveestallen

Monitoring van methaan-, ammoniak-, en lachgasemissies uit melkveestallen Praktijkmetingen in de periode oktober 2018 – februari 2020 – WUR – 2021

Beweiden en bemesten

Uitspraak dd. 11 maart 2021 van de Rechtbank Noord-Nederland (ECLI:NL:RBNNE:2021:810)

Uitspraak dd. 29 mei 2019 van de Raad van State (ECLI:NL:RVS:2019:1604) – vergunningsplicht beweiden en bemesten

Arrest dd. 7 november 2018 van het Europees Hof van Justitie (C‑293/17 en C‑294/17) – vergunningsplicht beweiden en bemesten (randnr. 59 ev)

PASsend beweiden – WUR – 2016

Voedermaatregelen

Vijf vragen over minder eiwit in veevoer – WUR – 2020

Boeren niet blij met verplicht eiwitarm dieet voor vee: ‘Een aandeel kalfjes wordt dan doodgeboren’ – Een – 2020

Kamerbrief stopzetten voedermaatregel in Nederland – 2020

Jan Dijkstra in de media over minder eiwit in veevoer – WUR – 2020

Stikstofdepositie

Advies over de herziening van de kritische depositiewaarden voor stikstof voor de Vlaamse habitattypes – INBO-rapport – 29 augustus 2024

Trends and geographic variation in adverse impacts of nitrogen use in Europe on human health, climate, and ecosystems: A review – Earth Science Reviews – 2024

A novel method to estimate the response of habitat types to nitrogen deposition – Environmental Pollution – 2024 – Lees ook nieuwsbericht WUR

Nieuwe kritische depositiewaarden en actualisatie depositiecijfers (Nederland) – Tweede Kamer – augustus 2023 (aanpassing KDW’s in Nederland)

Review and revision of empirical critical loads of nitrogen for Europe – Bundes Umweltamt – oktober 2022 (aanpassing KDW’s)

Study confirms ecosystems more sensitive to nitrogen pollution than previously assumed – UNECE – oktober 2022 (aanpassing KDW’s)

Relaties tussen de hoeveelheid stikstofdepositie en de kwaliteit van habitattypen – WUR – 2021 (samenvatting)

Effecten van stikstofdepositie nu en in 2030: een analyse – B-Ware in opdracht van Greenpeace – 2021

38 gebiedsanalyses Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) – INBO – 2018

Atmosferische stikstofdepositie en Natura 2000 instandhoudingsdoelstellingen in Vlaanderen – INBO – 2015

Effecten van verhoogde stikstofdepositie door 2 nieuwe kolencentrales op duingebieden passend beoordeeld – B-Ware – 2014

Nitrogen pollution stomps on biodiversity – Nature – 2008

Replacements of small- by large-ranged species scale up to diversity loss in Europe’s temperate forest biome – Nature – 2020

Negative effects of nitrogen deposition on Swiss butterflies – Society for Conservation Biology – 2021

Mestvergistingsinstallaties

Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor (mest)covergistingsinstallaties – VITO – 2012

Aerius Calculator

Uitspraak dd. 20 januari 2021 van de Raad van State (ECLI:NL:RVS:2021:105)

Verkenning afstandsgrens depositieberekeningen voor projecten – RIVM – 2021 (“Er blijken geen wetenschappelijke argumenten te zijn die tot één maximale afstandsgrens leiden”)

Gezondheid

Impacts of nitrogen emissions on ecosystems and human health: A mini review – Wim DE VRIES – 2021

Abating ammonia is more cost-effective than nitrogen oxides for mitigating PM2.5 air pollution – Science – 2021

Discussieer niet over stikstof maar over gezondheid – Brabants Burgerplatform – 2022