Brussel, 30 juli 2025 — Milieuorganisatie Dryade reageert bezorgd op de erkenning van het stalsysteem Lely Sphere als ammoniakemissiereducerende maatregel (AERM) door Vlaams minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns. Dryade adviseert rundveetelers om het systeem voorlopig niet aan te kopen, zolang onzekerheid over de werkelijke emissiereductie blijft bestaan. Het stalsysteem Lely Sphere moet langdurig en in praktijkomstandigheden getest worden voor het erkend wordt.
Twijfels bij Vlaamse erkennings- en onderzoeksinstellingen
De erkende emissiefactor van 3 kg NH₃ per dierplaats per jaar van het Lely Sphere-systeem is afgeleid uit metingen op vier Nederlandse testbedrijven, waar het systeem onder gecontroleerde en optimaal afgestelde omstandigheden werd geëvalueerd. Er is geen bewijs dat deze prestaties onder praktijkomstandigheden in Vlaanderen en bij langdurig gebruik standhouden. Zowel het Wetenschappelijk Comité Luchtemissies Veeteelt (WeComV) als het Administratief Team (AT) bevestigen dat deze resultaten niet garanderen dat het systeem ook in Vlaamse melkveestallen een stabiele ammoniakreductie oplevert.
Een juridisch luchtkasteel
Dryade wijst erop dat het ministerieel besluit waarmee Lely Sphere werd erkend, mogelijk juridisch onhoudbaar is omdat de effectbeoordeling (MER en passende beoordeling) ontbreekt, bij de vaststelling van de emissiefactor de gemiddelde in plaats van de laagste waarde gekozen werd en de erkenning gebeurde via een ministerieel besluit, terwijl het AEA-decreet van april 2024 vereist dat maatregelen bij Vlaams regeringsbesluit worden erkend. “De erkenning is niet alleen technisch onzeker, ook maar juridisch wankel. Als de Raad van State dit vernietigt, blijven landbouwers achter met een dure investering zonder garanties,” aldus Dryade.
Testen alvorens te erkennen
Dryade roept rundveetelers op om voorzichtig te zijn met investeringen in de Lely Sphere, ondanks de belofte van VLIF-steun en PAS-voordelen. Dryade benadrukt dat de Lely Sphere perfect binnen het kader van het AEA-decreet van april 2024 langdurig en in de Vlaamse praktijkomstandigheden als testtechniek had kunnen worden onderzocht. Door Lely Sphere nu al definitief op te nemen in de AERM-lijst, is een belangrijk instrument voor gefaseerde validatie omzeild.